Jeetjemina's en vallende kwartjes in SEO-land

Hoofdschuddend constateer ik hoe onnodig ingewikkeld databases (van webwinkels) zijn geworden in de loop der jaren. Mijn webwinkel stamt uit 2002, ik moest het zelf uitvogelen, het vak SEO bestond nog niet. Als beelddenker met een goed ruimtelijk inzicht snap ik niet waarom zoveel webwinkels blijven hangen in een lineaire, tweedimensionale structuur waaruit taxonomieën met broodkruimels en megamenu's ontstaan terwijl een driedimensionale structuur zoveel simpeler, makkelijker en flexibeler is.
Dat zelfs GMail lineaire, en daardoor niet werkende, sub-labels heeft was de zoveelste jeetjemina. Een moment waarbij ik twijfel aan mezelf; zijn zij nou gek of ben ik dat? Zien ze niet welke beperkingen lineair ordenen oplevert? Oftewel boink, boink, doen ze het werkelijk zo ingewikkeld en achterhaald? Tijd voor een chronologisch overzicht. Wellicht dat er dan een lampje gaat branden als je, net als vele andere webwinkeliers, nog steeds hoofd- en subcategorieën en de daarbij behorende broodkruimels gebruikt.

De jeetjemina's:

In 2002. Categorieën op vaste volgorde.
Ik maakte mijn eerste productendatabase in excell met de rijen voor de producten en de kolommen voor de kenmerken van deze producten zoals naam, foto, categorie, maat, beschrijving, artikelnummer enzovoort.
Een tweedimensionale tabel. Een lineaire ordening met elk product zijn vaste plek zoals in een papieren catalogus. Het enige dat ik achterhaald vond is dat de categorieën op alfabetische volgorde getoond werden in de winkel. Niet handig als je de categorie Verkleedkleren bovenaan wilt hebben. Ik loste het destijds op door cijfers voor de categorieën te zetten. Verder vond ik eenduidig ordenen zoals we dat gewend zijn in de fysieke wereld, waar een artikel maar op één plek tegelijk kan liggen, toen nog logisch.

In 2004. Producten moeten dupliceren als je ze op 2 plaatsen wilt laten zien in de winkel.
Sommige producten wilde ik laten zien op meerdere afdelingen. Ik wilde dat doen door meerdere afdelingen tegelijk in het veld "categorie" te zetten. Het veld "categorie" wordt dan een variabele waardoor de tabel driedimensionaal wordt. Het kon niet, een artikel kon maar op één afdeling gezet worden. Om het artikel op meerdere afdelingen te laten zien moest ik het artikel dupliceren wat een extra rij in de tabel opleverde. Net zoals je in een papieren catalogus een product daadwerkelijk op twee plaatsen moet neerzetten als je wilt dat lezers het op beide plaatsen kunnen vinden.
In plaats van één woord extra in één veld kwam er een hele rij bij: Een grotere database waarin duplicate content staat, waarbij je de voorraad van het product moet verdelen en de bezoeker dubbele producten als zoekresultaat ziet.

In 2006. Producten maar op één manier kunnen sorteren.
Ik wilde graag de producten op twee verschillende manieren indelen. Op soort artikel en op thema. Kwestie van een tweede kolom "categorie" toevoegen aan de tabel dacht ik. Maar nee, ik moest het met één kolom "categorie" doen, waar in het veld maar één afdeling kon staan. Voor twee verschillende sorteringen zou ik alle artikelen moeten dupliceren.
Dus in plaats van één kolom erbij zou het aantal rijen verdubbelen. Ik liet het voor wat het was omdat de productentabel anders te groot en onoverzichtelijk zou worden.

In 2008. Waarom categorieën EN labels?
Inmiddels was er heel wat winkelsoftware bijgekomen. Labels deden hun intrede. Ik heb overwogen om over te stappen naar SEOshop, doch aan de daarmee gemaakte webwinkels kon ik niet goed herleiden wat nu precies het verschil was tussen een categorie en een label. De uitleg als ik ernaar vroeg begreep ik niet, het leek mij dubbelop, categorieën en labels naast elkaar.

In 2009. Winkelhost ziet de meerwaarde van verschillende sorteringen niet.
Ik wilde geen producten dupliceren om ze op een tweede, andere manier te kunnen sorteren. Daarom maakte ik naast de bestaande categorieën (groen in kantlijn) voor de bezoeker handmatig deze catalogus:

Alle producten aanklikbaar en gegroepeerd op thema. Het thema zelf was een aanklikbare search. Producten konden bij meerdere thema's staan. Het werkte als een tierelier bij Google. Wat zou ik dat graag geautomatiseerd laten ontstaan en aanpassen via een extra kolom met thema's in de productentabel. Het kon niet, mijn winkelhost zag de meerwaarde niet van een extra kolom "categorie". (Later kwam deze kolom-met-een-andere-sorteringswijze er wel; de kolom "merken".)

Begin 2010. Categorie als label, winkelhost snapt dat niet. 
Het eerste kwartje viel na een gesprek met een oud studiegenoot. Wat ik al die tijd wilde is labelen. De artikelen niet in één categorie plaatsen, maar de categorieën als labels aan het artikel hangen. Het artikel staat op meerdere plaatsen tegelijk. Categorie = label.
Mijn winkelhost beloofde dat labels op korte termijn mogelijk zouden worden maar begreep niet dat ik het IN PLAATS VAN categorieën wilde hebben. Net zoals iedereen die categorieën en labels naast elkaar aanbiedt dat nog steeds niet snapt.

Eind 2010. Webwinkel wordt geruïneerd met canonicals en urls met de categorie erin.
Mijn winkelhost huurt een SEOspecialist in die met het canonical attribuut de goed scorende searches van de catalogus laat verdwijnen uit de index bij Google. Het bezoekersaantal via Google kelderde hierdoor flink, precies in de aanloop naar carnaval, de periode waar ik het van moet hebben.
Het werd nog erger. Diezelfde SEOspecialist zette in de url van de productpagina de categorie. Om de bezoeker en Google te laten zien waar iets staat. Mijn inziens de allergrootste SEOmythe. Je hebt het artikel toch al gevonden? Waarom moet je dan aan Google vertellen waar het staat? In de url past maar één categorie, welke zet je er neer als het product in meerdere categorieën staat?
Door mijn gejammer over deze SEOtrucs (categorie in de url en canonicals) kwam de winkelhost, voor mij te laat, met deze opties:
Waanzin dat ze zoiets complex inbouwden terwijl een canonical overbodig is als je de categorie weglaat uit de url.
In plaats van gratis naar een ervaren gebruiker te luisteren spendeerde mijn winkelhost een fiks bedrag aan een SEOspecialist die mijn webwinkel ruïneerde èn de software nodeloos ingewikkeld maakte.

In 2011. Categorie wordt label, webbouwer heeft dat niet door.
Om de thema-pagina's terug geïndexeerd te krijgen creëerde ik labels met hulp van een webbouwer. We maakten een kolom "labels" en met een search op deze kolom werd de map getoond. Op de productpagina toonden we alle labels die het product droeg "Dit product staat in:"

In eerste instantie bleek de webbouwer de kolom "categorie" te hebben laten staan in de productentabel. De oude afdelingen draaiden via deze kolom en de nieuwe afdelingen op thema draaiden via de kolom "labels". Zelfs de webbouwer die er met zijn neus bovenop zat zag niet dat categorie = label. Hij bleef categorieën en labels naast elkaar aanbieden.

In 2011. Een filter werkt fijner dan een subcategorie.
Met subcategorieën splits je een hoofdcategorie op, waardoor de hoofdcategorie [BLOKJES, ONDERDELEN] een lege map wordt. De producten staan in de subcategorieën [ZWART etc.]. Je kunt daardoor niet meer de hele collectie [LEGO] of de hoofdcategorie [ONDERDELEN] filteren op bijvoorbeeld de kleur [ZWART].
Bij mij viel het tweede kwartje: Beter geen subcategorieën aanleggen maar filteren: Doorsnedes van mappen maken: Een search met 2 labels doen: Toon alle producten met het label WIELEN èn het label ZWART. Je filtert dan de categorie WIELEN met ZWART of andersom; de categorie ZWART met WIELEN.
Categorie = label = filter.

In 2011. Waarom categorieën EN filters voor hetzelfde?
Ik zag webwinkels die merken dubbel in de navigatie hadden staan. Bij navraag bleek dat ze merk als categorie en merk als filter hadden waarmee je, kuch, de categorie Adidas kunt filteren op Adidas?

In 2011. Broodkruimels zijn populair en het megamenu ontstaat.
Ik duidde in mijn winkel ALLE plaatsen aan waar een product stond.
Andere webwinkeliers lieten slechts één plaats zien met een broodkruimel; het pad van hoofd- naar subcategorie. Deze lineaire structuur van hoofd-, sub- en eventueel subsubcategorieën moet je communiceren met de bezoeker. De bezoeker moet starten met een hoofdcategorie, het aantal stappen en de volgorde ligt vast.
Laat die lineaire structuur met zijn subcategorieën gewoon weg. Gebruik filters om te verfijnen. Dan hoef je de bezoeker de lineaire structuur niet uit te leggen middels een megamenu en kan hij zelf bepalen waarmee hij start, hoeveel stappen hij doet en in welke volgorde.
Maar zelfs de feed voor Google shopping was gebaseerd op broodkruimels.

In 2011. Broodkruimel wordt in de url gezet.
Snapte ik al niet dat je een categorie in de url zette, nu zag ik zelfs dat er broodkruimels in de url stonden. Dat zou handig wezen voor Google en de bezoeker, dan weten ze waar ze zijn en kunnen ze de url hakken om een stap hoger in de hiërarchie te komen. Alsof een doorsnee bezoeker een url hakt om te navigeren. Bovendien laat het de (in mijn ogen volstrekt overbodige) aangelegde lineaire structuur zien van hoofd- en subcategorieën en niet, zoals Google het leest, het pad van een grote map naar een kleinere map. Producten worden in subcategorieën geplaatst en niet in hoofdcategorieën waardoor de grote map leeg is. Als je de subcategorie eraf "hakt" kom je bij een lege map uit.

In 2012. Alle winkelsoftware gaat nog steeds uit van lineaire ordening.
Door de zelf ingebouwde labels werd mijn webwinkel een on-beheerbaar gedrocht. Een kleine wijziging in de productentabel, bijvoorbeeld de voorraad, kostte 30 minuten om te synchroniseren. Ik ging op zoek naar andere software. Er bleek geen enkele aanbieder te zijn die uitging van categorie = label = filter. Ik koos er eentje uit met "categorie = label" en waarbij ik zelf de url kon bepalen zodat ik de categorie in de url van de productpagina's kon weglaten.

In 2013. Bij Wordpress blijkt categorie = label.
Wordpress biedt categorieën èn tags naast elkaar aan. Lange tijd dacht ik dat je een artikel maar in één categorie kon zetten, dat dat het verschil was tussen een categorie en een tag. Dat is niet zo. Je kunt zoveel categorieën koppelen aan een artikel als je wilt. De categorie van Wordpress is een label! Categorieën en tags werken hetzelfde, het is een sorteringswijze. Je zou de een kunnen gebruiken voor soort artikel en de ander voor thema. Of de een voor de grove indeling en de andere voor de verfijning. Tags bij Wordpress beschouwde ik vanaf dit moment als de tweede kolom "categorie" die ik in 2006 zo graag had willen hebben.

In 2014. Vrijwel niemand ziet de categorie en de tag als 2 sorteeropties.
Ik zag dat categorieën en tags door velen verkeerd gebruikt werden bij Wordpress. Niet iedereen heeft door dat het 2 opties zijn om artikelen in te delen. Bijvoorbeeld indelen op soort artikel èn op thema. Of indelen op 2 groottes; de categorieën voor de grove indeling en de tags voor de verfijning. Ik zag teveel woorden en exact dezelfde woorden voor een tag en een categorie bij Wordpressgebruikers.

In 2015. Men gaat tags weglaten bij Wordpress.
Sommige Wordpressers gingen tags weglaten en alleen categorieën gebruiken. Waarschijnlijk omdat ze vonden dat ze iets dubbelop deden. Dat gevoel dat ik had in 2008 toen ik SEOshop probeerde te doorgronden.

In 2015. Men snapt niet dat categorie in de url onnodige problemen geeft.
Sommige webwinkeliers die de categorie in de url hadden staan gingen artikelen geforceerd in één categorie zetten om duplicate content, meerdere urls voor hetzelfde product, te voorkomen. Daar wordt een artikel minder goed vindbaar van, dat is slecht voor je SEO.
Anderen definieerden bij meerdere categorieën een voorkeurscategorie om in de url te kunnen zetten.
En er waren webbouwers die de meerdere urls lieten ontstaan en de duplicaten voor Google wegruimden met het canonical attribuut.
Ingewikkeld gedoe. Zet gewoon geen categorie in de url. Dan kan een artikel in zoveel categorieën staan als waar het past zonder dat je hoeft te rommelen met voorkeurscategorieën en canonicals.

In 2016. Waarom categorieën EN labels EN filters?
Ik ontdekte dat WooCommerce, winkelsoftware op basis van Wordpress, categorieën, labels èn filters naast elkaar aanbood. Dat is driedubbelop! Ik had in 2011 al geconcludeerd dat categorie = label = filter. Ik ken geen WooCommerce-winkels die alle 3 de opties gebruiken. En als ik ernaar vraag kunnen ze me niet uitleggen wat het verschil ertussen is.

In 2016. Winkelhost introduceert de voorkeurscategorie.
De software die ik momenteel gebruik komt met een voorkeurscategorie. Waarmee ze net willen doen of een artikel één vaste plek heeft. Voor elk product moet je verplicht instellen wat de voorkeurscategorie is. Overbodig gedoe voor mij daar ik geen categorie in de url van de productpagina heb staan en geen broodkruimels gebruik. Bovendien had ik liever gezien dat álle categorieën zouden oplichten waar een product staat als je er rechtstreeks op landt, in plaats van alleen de voorkeurscategorie.

In 2016. Winkelhost wil filters aanbieden NAAST de bestaande subcategorieën.
Mijn winkelhost is bezig met filters. Ze willen filters gaan aanbieden naast de bestaande subcategorieën. Ze geloven niet dat het veel makkelijker is om de subcategorieën te VERVANGEN door filters.
Subcategorieën en filters naast elkaar aanbieden is dubbelop en maakt de software megacomplex.
Filters zijn er na bijna 3 jaar nog steeds niet bij mijn winkelhost, wat mij natuurlijk niet verbaast.

In 2017. Bij Wordpress blijkt label ≠ filter.
Na jarenlang te hebben willen overstappen van Blogger naar Wordpress leek eindelijk het moment daar omdat ik dacht dat je met de tags van Wordpress de categorieën kon filteren. Mijn blog Nageluk heeft 6 hoofdcategorieën en ik wilde die categorieën kunnen filteren. Iets wat met Blogger niet kan. Het kon met Wordpress eveneens niet. Dezelfde beperking als bij Blogger; label ≠ filter.

In 2018. Wordpress blijkt subcategorieën te hebben.
Ik ontdek dat je subcategorieën kunt aanmaken bij Wordpress. Een subcategorie is lineair, er ontstaat een broodkruimel van hoofd- naar subcategorie. Een subcategorie kan maar onder één hoofdcategorie vallen. Als je een subcategorie ook onder een andere hoofdcategorie wilt laten vallen moet je hem kopiëren. Een broodkruimel is in feite een filter binnen één hoofdcategorie. Het zou zoveel simpeler zijn als je zou kunnen filteren binnen alle hoofdcategorieën tegelijk. Iets wat ik in 2011 al constateerde: beter filters dan subcategorieën.

In 2018. Yoast-SEOplugin remt de ontwikkelingen naar een driedimensionale database.
Om te achterhalen waarom iedereen toch zo lyrisch is over Wordpress terwijl label ≠ filter bekeek ik de zo bejubelde Yoast-SEOplugin.
Aanbevelingen van de plugin
Zou die plugin dan nog een reden zijn om over te stappen naar Wordpress?
Jeetjemina nee! Deze plugin richt zich op een tweedimensionale structuur met subcategorieën, broodkruimels, taxonomieën, categorieën in de url, voorkeurscategorieën, canonicals enz. Precies de dingen die je beter achterwege kunt laten als je ooit tot een driedimensionale structuur wilt komen. Het derde kwartje viel. Hèt waarom zoveel mensen zijn blijven hangen in een ordening zoals die offline noodzakelijk is, waar een fysiek product maar op één plaats kan staan. Men denkt dat dat goed is voor SEO.

In 2018. De database van Athleteshop is een zooitje.
Athleteshop kreeg 5 sterren voor navigatie en structuur van een SEOspecialist. Structuur bij SEOspecialisten is altijd lineair en de navigatie kan dan mijn inziens nooit 5 sterren krijgen, reden om Athleteshop eens te checken. Athleteshop bleek de producten onder andere opgedeeld te hebben op sport en op soort artikel maar de schoenen kon je niet filteren op voetbal en omgekeerd. Elkaar uitsluitende filters daarentegen kon je tegelijk selecteren (morgen in huis +  niet leverbaar) en het leverde nog resultaten op ook, terwijl een product toch echt nooit tegelijk in beide selecties kan staan.

In 2018. Google Drive blijkt labels afgeschaft te hebben.
Google Drive had in het verleden labels waarmee je documenten in meerdere mappen tegelijk kon zetten. Dat hebben ze afgeschaft. Documenten staan nu weer standaard in één map. Documenten worden verplaatst van de ene naar de andere map terwijl ze voorheen in beide mappen tegelijk konden staan. Alleen met een trucje kun je ze nog in meerdere mappen tegelijk zetten. Een stap terug in ontwikkeling, van categorie = label naar categorie ≠ label.

In 2018. GMail noemt iets sub-label wat geen sub-label is.
GMail heeft sub-labels. Ik durf die term nooit te gebruiken omdat zovelen al niet begrijpen dat je met labels een artikel op meerdere plaatsen tegelijk zet. Een sub-label is mijn inziens het secondaire label. Het label dat je selecteert nà het hoofdlabel. Een filter dus! Dat blijkt het bij GMail niet te zijn. Het sub-label is slechts genest onder één label bij Gmail. Daarmee is het geen label maar een lineaire opdeling, net zoals de subcategorie. Je moet de sub-labels van GMail kopiëren als je ze bij meerdere labels wilt gebruiken. Label ≠ filter.

In 2019. Dochter snapt zonder enige voorkennis dat driedimensionaal ordenen beter is. 
Ik zit wat te schetsen om voor de 1001e keer uit te leggen dat een online database beter driedimensionaal kan zijn en mijn dochter van 15, niet gehinderd door enige kennis over deze materie, snapt dat gelijk. Hoe kan het dan toch dat iedereen blijft vasthouden aan een lineaire structuur?

In 2019. De bordjes bij Pinterest zijn lineair geordend.
Ik gebruik Pinterest al jaren. Ik kwam er pas recentelijk achter dat je bordjes kunt opsplitsen. De bordjes vormen een lineaire structuur. Iets wat je op 2 bordjes wilt bewaren moet je 2x pinnen. Het opdelen van bordjes gaat per bordje, ook als je dezelfde opdeling wilt doen (bijvoorbeeld op kleur, thema). Dat is omslachtig (meer werk), complex (grotere database dan nodig) en het resultaat is slechter. Je ziet dubbele plaatjes en zoeken binnen een account is lastig omdat je dat per bord moet doen.

Samengevat zie ik de volgende foute aannames die blijven circuleren:
  • Men ziet niet dat een product in meerdere categorieën tegelijk kan staan. (categorie = label).
  • Men ziet niet dat je meerdere sorteringen naast elkaar kunt aanbieden en door ze te combineren (doorsnedes van mappen te maken) kunt verfijnen. (categorie = label = filter)
  • Omdat men dit niet ziet verfijnt men door een lineaire hiërarchie van hoofd- en subcategorieën aan te leggen. Er worden geen doorsnedes van mappen gemaakt, maar mappen worden opgedeeld in kleinere mappen. Mappen die alleen bereikbaar zijn via broodkruimels.
  • SEOspecialisten hameren op deze lineaire hiërarchie met broodkruimels. Ze adviseren om de broodkruimel in de url van een productpagina te zetten, zodat de bezoeker en Google kunnen zien waar het product staat in de hiërarchie. Op het moment dat een product op meerdere plekken staat wordt er gegoocheld met voorkeurscategorieën en canonicals om toch maar net te doen alsof elk product zijn vaste plek heeft in de lineaire hiërarchie.
  • Hele volksstammen volgen klakkeloos op wat SEOspecialisten adviseren.
  • Omdat iedereen het zo doet en men niet ziet dat... start weer bovenaan en de cirkel is rond.
Sommigen zien inmiddels in dat een artikel in meerdere categorieën tegelijk kan staan (categorie = label). Het is alleen zo jammer dat ze het weer teniet doen door een voorkeurscategorie in te stellen waardoor het lijkt alsof een artikel maar in één categorie staat. En nog erger is dat ze de hoofdcategorie opsplitsen in subcategorieën waardoor je een broodkruimel moet volgen om te verfijnen en je niet kunt filteren (label ≠ filter).
Zodra een product op meerdere plekken tegelijk staat is er geen eenduidige indeling meer. Het wordt een meerduidige indeling, hoe goed je ook je best doet met broodkruimels, voorkeurscategorieën en canonicals om het op een eenduidige indeling te laten lijken.

Als je de ruimtelijke ordening eenmaal ziet, is het onmogelijk om het niet meer te zien. Ik heb de mazzel (of zo je wilt de pech waardoor ik al 15 jaar hopeloze en soms zelfs vervelende discussies hierover heb) dat ik het zag voordat SEOspecialisten èn Google zeiden dat een tweedimensionale structuur onontbeerlijk is.

Als je de ruimtelijke ordening niet ziet kun je het volgende doen om te voorkomen dat er een ingewikkelde lineaire ordening met al zijn beperkingen ontstaat:
  • Zorg dat je categorieën kunt labelen aan de artikelen. Als je een artikel moet dupliceren om het op meerdere plekken te laten zien (zoals bij Bol!), kies dan andere software.
  • Zet geen categorie in de url van een artikel. Dan hoef je geen goocheltrucjes uit te halen met voorkeurscategorieën en canonicals om duplicate content te voorkomen op het moment dat een artikel in meerdere categorieën staat.
  • Maak geen subcategorieën aan. Gebruik filters als een categorie verfijnd moet worden.
Ik weet. Vaktaal. Niet doorheen te komen? Een verklarende woordenlijst vind je hier. En klik anders eens door op een link in de tekst, ik ben het al jaren aan het uitleggen.


NB. Ik was tijdelijk van mijn favoriete onderwerp "labels" af. Afgeleid door iets anders wat al jaren aan de gang is en eveneens heel wat jeetjemina's oplevert: Het misbruik van het auteursrecht.
Ik zie aardig wat parallellen. Hoe kan het toch dat SEOspecialisten en juristen iets blijven beweren dat niet klopt? Snappen ze het echt niet of maakt het ze niet uit of het goed is wat ze doen, werk is werk? Of geloven ze heilig wat de almachtige zegt en denken ze zelf niet meer na?
Met Google als almachtige bij de SEOspecialisten die zegt dat een lineaire structuur onontbeerlijk is terwijl een driedimensionale structuur simpeler, makkelijker en flexibeler is.
Met de rechter als almachtige bij de juristen die de absurd hoge tarieven van Stichting Foto Anoniem hanteert voor niet-anonieme foto's terwijl die in de vrije markt hooguit een waarde hebben van een paar euro.