Het Mircom-arrest is alweer van even geleden: 17 juni 2021. En alhoewel eiser Mircom als auteursrechttrol,
een (rechts)persoon die exploitatie- en/of auteursrechten voornamelijk gebruikt om onder druk hoge schadevergoedingen af te dwingen van vermeende inbreukmakers,
aangeduid werd had ik er nog niks over geschreven*. Omdat het arrest niet over stockfoto's maar porno-filmpjes gaat. En ook niet over embedden en hyperlinken waar juristen al 15 jaar over aan het bakkeleien zijn. Een eindeloze discussie waar meerdere EU-arresten** uit voortgekomen zijn.
In België is Permission Machine namelijk op de vingers getikt met verwijzing naar het Mircom-arrest.
In ons land geven advocaten en rechters de heksenjacht op foto's een legaal tintje. Al jarenlang worden onrechtvaardige uitspraken gepubliceerd; afpersing met het wetboek in de hand. Reden waarom ik de voorkeur geef aan de term copyrightmaffia in plaats van auteursrechttrollen. De tentakels reiken tot in de rechtszaal.
In het Mircom-arrest wordt verwezen naar artikelen uit de Richtlijn 2004/48/EG. In Nederland lijken rechters het niet zo nauw te nemen met deze richtlijn:
- Artikel 3 lid 1: "...maatregelen, procedures en rechtsmiddelen dienen eerlijk en billijk te zijn, mogen niet onnodig ingewikkeld of kostbaar zijn..." Sommaties worden betaald omdat een jurist inhuren om de claim te weerleggen duurder is. Gerechtelijke procedures -regelmatig zelfs met een hoorzitting- zijn kostbaar als je niet juridische onderlegd bent en emotioneel zeer belastend.
- Artikel 3 lid 2: "...dat wordt voorzien in waarborgen tegen misbruik van deze procedures..." De volledige proceskostenveroordeling in Nederland heeft juristen opgeleverd die procederen als verdienmodel.
- Artikel 5a: "...is het voldoende dat zijn naam op de gebruikelijke wijze op het werk vermeld staat..." Veel zaken gaan over foto's waarop geen naam staat vermeld. Eiser hoeft zelden aan te tonen dat hij de rechthebbende is.
- Artikel 13 lid 1: "...de inbreukmaker die wist of redelijkerwijs had moeten weten dat hij inbreuk pleegde, gelasten de rechthebbende een passende vergoeding te betalen tot herstel van de schade" Er worden schadevergoedingen toegekend voor stockfoto's die zijn toegezonden, geplaatst zijn door gebruikers, geplaatst zijn met toestemming van een andere partij, geplaatst zijn door de vorige eigenaar van een website of die onder het citaatrecht vallen.
- Artikel 13 lid 1b: "...de schadevergoeding vaststellen als een forfaitair bedrag, op basis van elementen zoals ten minste het bedrag aan royalty's of vergoedingen dat verschuldigd was geweest indien de inbreukmaker toestemming had gevraagd om het desbetreffende intellectuele-eigendomsrecht te gebruiken..." Ik heb nog geen stockfoto-zaak gezien waarbij de rechter de daadwerkelijke waarde heeft toegewezen. Rechters gebruiken vaak de, veel hogere dan in de markt gebruikelijke, vrijwaringstarieven van Stichting BeeldAnoniem.
- Artikel 14: "...redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, door de verliezende partij zullen worden gedragen, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet..." Rechters wijzen voor onbedoelde inbreuken op kleine schaal proceskosten toe hoger dan de -eveneens te hoge- schadevergoeding. Dat is niet redelijk, niet evenredig en niet billijk.
* Ik was vergeten dat ik al over de conclusie had geschreven: Szpunar-over-auteursrecht-trollen.
** EU-arresten:
SGAE 2006
Een hyperlink geldt als een "handeling bestaande in een mededeling".
Svensson 2014
Een identieke weergave van (een deel van) de publicatie in combinatie met een hyperlink naar de bronpublicatie geldt als een "handeling bestaande in een mededeling".
Bestwater 2014
Voor een werk dat (met toestemming van de uitgever of met een hyperlink) ingesloten is vanaf de bronserver is de uitgever aansprakelijk mocht dat werk onrechtmatig zijn.
GeenStijl 2016
Met opzet hyperlinken naar onrechtmatige content mag niet.
Renckhoff 2018
Zonder hyperlink is een foto die reeds elders openbaar toegankelijk is gepubliceerd een "mededeling aan het publiek".
Bild-Kunst Conclusie 2020
Voor het insluiten van een werk vanaf de bronserver is (zonder hyperlink) toestemming nodig.
Bild-Kunst Arrest 2021
Als er maatregelen tegen het insluiten zijn genomen is het insluiten met een hyperlink naar de bronpublicatie niet toegestaan.
Auteursrechttrollen, die voorheen foto's in groot formaat, zonder watermerk en zonder enige beveiliging aanboden, hebben na dit arrest maatregelen tegen het insluiten en downloaden vanaf hun server getroffen. Hiermee hebben ze nog meer juridische munitie, de leek zal niet weten dat die maatregelen ten tijde van de vermeende inbreuk nog niet getroffen waren.
*** We hebben de zaak verloren ondanks dat Roel Dijkstra geen bewijs geleverd heeft dat hij het auteursrecht heeft.
