Ik volg Sander van Dam niet op Twitter en Wierd Duk heeft mij januari 2016 al geblockt. Via mijn zoekkolom ‘auteursrecht’ in Tweetdeck verzeilde ik echter bij bovenstaande tweet. Al weken zie ik discussies of Van Dam rechten schendt en gedreig met advocaten.
Alles wat aandacht krijgt groeit. Om dat te stoppen een beknopte juridische uitleg in dit blog.
Je kunt eindeloos twisten of de door Van Dam gebruikte tweets banaal of triviaal zijn. Laten we er dus vanuit gaan dat de tweets voldoende oorspronkelijk en creatief zijn om voor bescherming in aanmerking te komen. Dan kan Van Dam zich beroepen op:
Citaatrecht
- Serieus doel, hij gebruikt de tweets niet ter versiering.
- Bronvermelding, het is duidelijk dat ze op Twitter zijn gepubliceerd en door wie.
- Al openbaar, de uitspraken zijn op Twitter gedaan, er wordt niets onthuld.
- Proportioneel, hij ontneemt de auteurs niet de mogelijkheid om zelf hun tweets te exploiteren.
Je kunt eindeloos twisten of de door Van Dam gebruikte tweets banaal of triviaal zijn. Laten we er dus vanuit gaan dat de tweets voldoende oorspronkelijk en creatief zijn om voor bescherming in aanmerking te komen. Dan kan Van Dam zich beroepen op:
Citaatrecht
- Serieus doel, hij gebruikt de tweets niet ter versiering.
- Bronvermelding, het is duidelijk dat ze op Twitter zijn gepubliceerd en door wie.
- Al openbaar, de uitspraken zijn op Twitter gedaan, er wordt niets onthuld.
- Proportioneel, hij ontneemt de auteurs niet de mogelijkheid om zelf hun tweets te exploiteren.
Meer uitleg over citaatrecht met de 5 voorwaarden.
Parodie
Werken mag je zonder toestemming gebruiken voor een parodie. Een parodie hoeft niet grappig te zijn. Het doel van Van Dam is mensen belachelijk te maken door selectief enkele uitspraken bij elkaar te zetten.
Incidentele verwerking
Van Dam gebruikt tweets van veel verschillende personen om er een nieuw werk, het boek, van te maken.
Screenshot van tweet
Hier kun je aan de datums zien dat Nanninga de uitspraken meer dan 6 jaar geleden deed.
Let op, ik baseer me op de Auteurswet... In rechtspraktijk oordelen rechters regelmatig in strijd met EU-recht. Bij de meest recente zaak op Rechtspraak.nl wijst het Hof een schadevergoeding toe voor foto’s in ‘embedde’ tweets. Foto’s die automatisch in die tweet terechtgekomen waren door het delen van een link. Dus je zou een gokje kunnen wagen en Van Dam voor de rechter kunnen slepen. Rouwig zal hij zelfs als hij verliest niet zijn, het stuwt de verkoopcijfers van zijn boek.
Parodie
Werken mag je zonder toestemming gebruiken voor een parodie. Een parodie hoeft niet grappig te zijn. Het doel van Van Dam is mensen belachelijk te maken door selectief enkele uitspraken bij elkaar te zetten.
Incidentele verwerking
Van Dam gebruikt tweets van veel verschillende personen om er een nieuw werk, het boek, van te maken.
Screenshot van tweet
Een afbeelding van een werk in de openbare ruimte zoals het zich aldaar bevindt wordt niet beschouwd als een inbreuk, artikel 18 Auteurswet. Een screenshot van een tweet is een afbeelding van die tweet zoals die wordt weergegeven op het openbare platform Twitter.
Wel kun je Van Dam aanspreken op het ontbreken van datums bij tweets. Daardoor missen lezers context. Het account van het luikje dat Duk toont krijgt al dagen boze reacties van ‘Tukkies’ omdat ze in het verleden anders dacht over vliegen dan nu.
Wel kun je Van Dam aanspreken op het ontbreken van datums bij tweets. Daardoor missen lezers context. Het account van het luikje dat Duk toont krijgt al dagen boze reacties van ‘Tukkies’ omdat ze in het verleden anders dacht over vliegen dan nu.
Hier kun je aan de datums zien dat Nanninga de uitspraken meer dan 6 jaar geleden deed.
Let op, ik baseer me op de Auteurswet... In rechtspraktijk oordelen rechters regelmatig in strijd met EU-recht. Bij de meest recente zaak op Rechtspraak.nl wijst het Hof een schadevergoeding toe voor foto’s in ‘embedde’ tweets. Foto’s die automatisch in die tweet terechtgekomen waren door het delen van een link. Dus je zou een gokje kunnen wagen en Van Dam voor de rechter kunnen slepen. Rouwig zal hij zelfs als hij verliest niet zijn, het stuwt de verkoopcijfers van zijn boek.
Negeren, hoe minder we het erover hebben, hoe beter. Verontwaardigde reacties hebben Van Dam groot gemaakt.
Update 19 juni 2023
De discussie wel/geen auteursrechtschending blijft maar voortduren op Twitter. Wees gewaarschuwd, ook al heb je een gratis advocaat via NVJ of FNVzelfstandigen, uitspraken zijn onvoorspelbaar! De rechterlijke macht is verweven met de handhavende macht op dit rechtsgebied en je loopt risico op een volledige proceskostenveroordeling.
Beter (of minder slecht) doe je aangifte van haat zaaien. Dan is het aan het Openbaar Ministerie om het op te pakken en loop je zelf geen risico. Nadeel blijft dat ook dat goed is voor de verkoopcijfers van zijn boek, het #Streisandeffect.
Update 21 juni 2023
De discussie wel/geen auteursrecht gaat maar door. Bepaalde juristen stoken dat vuurtje nog een beetje op, procederen is natuurlijk goed voor de werkgelegenheid. Dit rechtsgebied is het Wilde Westen, overgeleverd aan de willekeur van de rechter, totaal onvoorspelbaar.
Advocaat Sidney Smeets blijkt aangifte gedaan te hebben tegen Sander van Dam. Sander van Dam is niet verschenen in de procedure -hij zegt te wonen op een ander adres dan waar hij ingeschreven staat- en is bij verstek veroordeeld:
Het betreft hier een veroordeling voor tweets die Sander van Dam op zijn account heeft geplaatst over Sidney Smeets. Geen auteursrechtkwestie over het boekje dus, dat mag ongewijzigd in de handel blijven.
Moreel gezien kan ik benadeelden, die in dit commerciële juridische circus vaak nergens terecht kunnen, niet in de kou laten staan.
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.