De categorische indeling van de Hema

Al jaren denk ik dat een webwinkel geen taxonomie (hiërarchie, lineaire structuur) hoeft te hebben, dat het zelfs makkelijker werkt zonder. Vaak is de lineaire structuur wèl handig voor het navigatie-menu. Daar voorzie ik geen problemen, omdat je met categorieën die als tags aan de producten zijn gekoppeld prachtige categorisch ingedeelde navigatie-menu's kunt bouwen.

Een categorische navigatie is vooral geschikt voor winkels met veel verschillende artikelen waarbij verzamelingen vrijwel volledig binnen een andere verzameling vallen. Waar een duidelijke hiërarchie aan te brengen is.
Het werkt niet met elkaar overlappende verzamelingen, als producten standaard in meerdere categorieën tegelijk staan. Dat gebeurt als je meerdere indelingsmethodieken hanteert. Op soort èn op sport (sportwinkel), dier (dierenwinkel), merk (schakelmateriaal) of thema (mijn eigen webwinkel). In dat geval kun je beter met doorsnedes van verzamelingen werken dan met deelverzamelingen. Toon mij de artikelen die in de verzameling schoenen èn voetbal vallen.
Warenhuizen en supermarkten zijn goede voorbeelden waarbij een categorische navigatie zinvol is. De lijn /zuivel/kaas/kaassoorten/ gaat van een grote verzameling naar een steeds kleinere verzameling waarbij de verfijning steeds volledig in de stap erboven valt.

Meestal vind ik categorische navigatie-menu's nogal matig. Dat komt doordat producten vaak in meerdere categorieën passen. Er ontstaan dan veel verschillende paden die leiden naar hetzelfde product (Google taxonomie) òf de producten staan niet overal waar ik ze verwacht. Ik kon laatst een fietscomputer voor de mountainbikende dochter via de categorische navigatie van Coolblue niet vinden. Fietsen staan onder "reizen en fashion" en niet onder "sport en verzorging" waar ik ze zocht. Sowieso snap ik niet dat je een categorie uit 2 woorden laat bestaan. De bezoeker moet ze toch allebei lezen, dan kun je toch beter gelijk opsplitsen?
Wat je verder vaak ziet bij categorische indelingen is dat een bezoeker eerst lineair moet navigeren door een megamenu voordat hij producten te zien krijgt. Hij gaat niet van een grote naar een steeds kleinere verzameling. Alsof je een lege dierenwinkel in gaat op zoek naar een paardenborstel en eerst een pijl naar paard moet volgen, dan naar verzorging en tot slot een pijl naar borstels waar je pas producten te zien krijgt. Of als de winkel ingedeeld is op soort artikel komen de paardenborstels pas tevoorschijn als je het pad /verzorging/borstels/paarden/ gevolgd hebt.

Laten we eens kijken naar een winkel die, mijn inziens, een goed en helder hiërarchisch navigatie-menu heeft. De Hema. Spullen staan waar ik ze verwacht en er is, zo op het eerste oog, weinig overlap tussen verzamelingen. Hoe zullen zij dat opgelost hebben met producten die in meerdere categorieën tegelijk staan?
Het blijkt dat ze de lineaire hiërarchie achter de schermen vast houden want ze geven de plaats op waar een product staat in de hiërarchie. En dan gaat het mis met de producten die op meerdere plaatsen (behoren te) staan.


Hema heeft 3 luiertassen en die komen voor in 3 categorieën als ik het goed gecheckt heb:
/baby/onderweg/luiertassen/
/baby/babyverzorging/babyvoeding/
/baby/babyverzorging/verschonen-verzorgen/

In de eerste categorie staat alleen de beige tas.
In de tweede categorie staan de 2 tassen met zwart.
Alleen in de derde categorie staan, zoals het hoort, alle 3 de tassen.
Ik had de tas ook verwacht bij de /dames/accessoires/tassen/ maar daar staat hij niet.

De product-urls zijn vast en geven middels een broodkruimel de voorkeurscategorie aan:
/baby/onderweg/luiertassen/luiertas-(33510800)?variant=33510800
/baby/babyverzorging/babyvoeding/luiertas-(33541045)?variant=33541045
/baby/babyverzorging/babyvoeding/luiertas-(33541046)?variant=33541046
Ook als je via de categorie /verschonen-verzorgen/ komt krijg je deze urls te zien.

Wat gaat hier fout?
  • Er wordt met lineaire stappen gewerkt met vaste waardes. Het zijn echter 3 stappen met variabele waardes. De luiertas staat zowel in de categorie onderweg als verzorging, in de subcategorie babyvoeding, verschonen-verzorgen en luiertassen.
  • Er wordt niet aanvaard dat een product op meerdere plaatsen tegelijk kan staan. Daarom werkt men met voorkeurscategorieën die ze als broodkruimel in de product-url opnemen.

Hoe los je dit op?
  • Maak van de hoofdcategorie, de middencategorie en de subcategorie een variabele, laat de lineaire hiërarchie los. Het product zal dan wèl overal verschijnen en niet alleen in de broodkruimels die je gekoppeld hebt.
  • Werk niet met voorkeurscategorieën. Neem géén broodkruimel op in de product-url of neem juist álle variabelen op in de url. Voor de luiertas wordt dat dan als je uitgaat van /hoofdcategorie/categorie/subcategorie/
/baby/babyverzorging+onderweg/babyvoeding+luiertassen+verschonen-verzorgen/

De Hema hoeft dit niet op te lossen. De luiertas is een uitzondering (hoop ik), de meeste artikelen staan slechts in één categorie. De waardes zijn dan vast en die ene categorie is automatisch de voorkeurscategorie die je in de url verwerkt.

Als producten wèl regelmatig in meerdere categorieën staan moet je niet werken met lineaire stappen met vaste waardes. Lijnen die er zo uit zien:
/hoofdcategorie/middencategorie/subcategorie/
Dan moet je werken met variabele waardes:
/hoofdtags/middentags/subtags/
Hoofdtags zijn alle hoofdcategorieën waar het product in voorkomt. Middentags zijn alle middencategorieën waar het product in voorkomt en subtags zijn alle subcategorieën waar het product in voorkomt. Het is enkelvoud versus meervoud. Het product staat in meerdere categorieën tegelijk. Alleen dan zal het product overal automatisch verschijnen en hoef je geen lineaire lijnen te koppelen.

Ik ken geen webwinkelsoftware waarbij dit mogelijk is. Categorieën staan altijd in een lineaire structuur. Los naast elkaar of in een rechte lijn onder elkaar.

Gelukkig heb ik zelf zo'n klein assortiment (+/- 200 artikelen) dat een hiërarchie niet nodig is. Bovendien heb ik 2 verschillende soorten indelingen, mijn artikelen staan daardoor in minimaal 2 categorieën, een soort en een thema. Als ik 2.000 artikelen had gehad zou ik met filters werken. De bezoeker een soort en een thema laten kiezen. En zelfs dat is niet mogelijk met mijn webwinkelsoftware omdat ze los naast elkaar staan.