Boetebeding en proceskostenveroordeling

Door het boetebeding en de volledige proceskostenveroordeling voor IE-zaken (artikel 1019h Rv) is afschrikwekkende jurisprudentie ontstaan. Fotoclaims zijn een lucratief verdienmodel geworden. Zo lucratief dat steeds meer rechthebbenden bots inzetten en juristen inhuren om "boetes" uit te delen. Boetes die deze rechthebbenden en juristen in eigen zak steken. Boetes die iedereen betaalt omdat men denkt dat het klopt. Omdat een jurist inhuren meer kost dan de claim. Omdat de kosten oplopen als je het voor de rechter laat komen.

Boetebeding
Fotografen, persbureaus en beeldbanken kunnen met hun opdrachtgevers contractueel vastleggen dat er bij oneigenlijk gebruik een forfaitaire licentievergoeding betaald moet worden. Met een toeslag er bovenop als de naam van de fotograaf ontbreekt of de foto is verminkt.
Uit deze contractuele verplichting is jurisprudentie ontstaan waarnaar juristen graag verwijzen, ook als het geen professionele afnemers betreft.
Rechters oordelen lijdelijk. Dat wil zeggen dat ze beslissen op basis van de ingebrachte stukken. Ze controleren niet of het daadwerkelijke een inbreuk is. Ze controleren niet of je een contract ondertekend hebt met zo'n boetebeding. Ze controleren het bedrag niet dat wordt ingebracht als misgelopen licentievergoeding. En zelfs als je alles grondig betwist, dan kan de rechter dat "niet voldoende betwist" vinden.


Volledige proceskostenveroordeling
Wij zijn zover ik weet het enige land in de EU waar je bij een inbreuk op auteursrechten, zijnde een onrechtmatige daad, veroordeeld kunt worden tot de volledige proceskosten. Er staat billijkheid in het wetsartikel. Desondanks is er jurisprudentie waar het toegewezen bedrag voor de proceskosten een veelvoud van de gevorderde schade is. Gedaagde heeft dan de kosten niet (voldoende gemotiveerd) betwist.

Die volledige proceskostenveroordeling bij een onrechtmatige daad geldt alleen bij IE-zaken. Procedeer je bijvoorbeeld wegens letsel ontstaan door een medische misser of verkeersongeluk, dan worden de volledige proceskosten alleen toegewezen bij misbruik van het recht; bij een ongegronde vordering of een ongegrond verweer. 

Bron: permissionmachine.com
Inkomsten van fotografen zijn gedaald en met slogans als "treed op tegen fotodieven" worden fotografen door juristen aangespoord om hun volledige archief te laten bewaken op no-cure-no-pay basis. Fotografen denken dat ze in hun recht staan maar er worden met indrukwekkende juridische vaagtaal nogal wat schadevergoedingen geclaimd die niet kloppen. Er wordt misbruik gemaakt van onwetendheid. Ze rekenen erop dat er geen goed verweer wordt gevoerd. Voer je wel goed verweer, hoor je niks meer van ze. Betaal je niet en verweer je je slecht? Dan word je voor de rechter gesleept. Het aantal rechtszaken met kleine vermeende inbreuken is hierdoor fors gestegen.

Omdat proceskosten gierend uit de klauwen liepen zijn de indicatietarieven per 1 april 2017 aangepast.
Voetnoot 7:


Nog twee jaar lang moest je als gedaagde hiernaar verwijzen om de kosten gemachtigde geliquideerd te krijgen. Sinds april 2019 lijkt het erop dat rechters de indicatietarieven uit zichzelf overnemen.

In dit krantenartikel van NRC worden zorgen geuit over deze ontwikkelingen:

"Daar waar het jaren geleden nog usance was om bij publicatie van beeld zonder toestemming drie tot vier keer de oorspronkelijke prijs als schadevergoeding toegewezen te krijgen, wordt sinds enige tijd doorgaans slechts de “gangbare” waarde van de foto als uitgangspunt genomen. Met een zeer bescheiden verhogingsgrond voor het niet vermelden van de naam van de maker van 25 procent. Daarmee is het bijna lonend om het risico te nemen, in het ergste geval riskeert de overtreder hoogstens een 25 procent opslag op de oorspronkelijke prijs.

Ook als het gaat om de vergoeding van de juridische kosten heeft de rechtspraak haar beleid recentelijk gewijzigd; in minder complexe zaken geldt voortaan het “kantonsrechtersliquidatietarief” als vergoeding voor de gemaakte (juridische) kosten. Dit tarief is zo laag, dat een rechtszaak voeren veelal niet meer lonend is."

NVF en NVJ vragen de minister en de rechterlijke macht de oude situatie te herstellen.

Wij denken echter dat het voor rechthebbenden en inbreukmakers beter is als er zonder rechtszaak gehandhaafd kan worden. Wel mét boetes voor de afschrikkende werking maar boetes die terechtkomen bij de overheid. Zodat de financiële prikkel voor premiejagers verdwijnt.
Onderteken de petitie als je dat wilt steunen.


Mijn eindeloze reeks artikelen over fotoclaims met een kleine bijdrage sponsoren? Klik hier.
Sommatiebrief gekregen en juridische hulp nodig? Klik hier.