De term copyright

Bijgewerkt 19 september 2023


Mijn bèta-brein vertaalt het woord copyrights als kopieerrechten: Het recht van de maker om zijn werk te verveelvoudigen, zoals omschreven in artikel 1 van de auteurswet.

De maker kan (met) dit auteursrecht;
  1. aan één of meerdere partijen een licentie verstrekken om het werk te gebruiken,
  2. aan één partij een exclusieve licentie verstrekken om het werk te gebruiken of
  3. overdragen.
Het copyrightteken © geeft aan bij wie je moet zijn als je het werk wilt gebruiken;
  1. de maker of zijn vertegenwoordiger(s),
  2. degene met de exclusieve copyrights of
  3. de auteursrechthebbende niet zijnde de maker.
Bij veel op internet rondzwervende foto's is onduidelijk aan wie je toestemming moet vragen. Een copyrightteken ontbreekt en bij of op de foto staat geen naam van de fotograaf vermeld. Wil je zo'n foto commercieel gebruiken dan zal je moeten uitzoeken bij wie je een licentie kunt krijgen. Als dat niet lukt kun je in Nederland bij de Stichting Beeld Anoniem een vrijwaring kopen voor als de rechthebbende zich in de toekomst nog meldt.

Citaatrecht
Onder citaatrecht (functioneel, niet-commercieel, proportioneel) is toestemming van de rechthebbende niet nodig, bronvermelding volstaat.
De grootste misverstanden bij citaatrecht zijn dat je de foto moet bespreken (functioneel is de eis) en dat naamsvermelding van de fotograaf verplicht is. Dat laatste is alleen verplicht als die naam bij of op de bronfoto is vermeld, met een watermerkje bijvoorbeeld.
Ontbreekt de bronvermelding en voldoe je daardoor niet aan het citaatrecht? Dan is het weliswaar onrechtmatig gebruik, maar levert dat mijn inziens alleen schade op voor de bron. De bron loopt naamsbekendheid mis. Vaak is de bron (krant, tijdschrift, blog) niet de rechthebbende en kan zij geen beroep doen op de auteurswet. Zij kan dus geen schade vorderen voor het mislopen van naamsbekendheid.
Lever indien mogelijk direct bewijs dat de foto al eerder naamloos gepubliceerd is!*

Beeldbanken
Als je een foto van een beeldbank zonder te betalen gebruikt loopt een beeldbank inkomsten mis. Dat een foto in een beeldbank is opgenomen betekent echter niet automatisch dat de fotograaf aan deze beeldbank een exclusieve licentie heeft verstrekt of zijn rechten heeft overgedragen. Integendeel... bij het gros van de claims die ik zie komt de foto via een andere partij dan de eisende partij. De foto zwierf naamloos rond, het was een gekregen foto, een derde plaatste de foto of er is een licentie van een andere partij.
Mijn ervaring is dat beeldbanken zelden gerechtigd zijn om op eigen naam schade te vorderen.

Rechten gewijzigd
Het auteursrecht geldt tot 70 jaar na overlijden van de maker. Het auteursrecht kan verhandeld en geërfd worden. De fotograaf kan een exclusieve licentie intrekken en aan een ander verstrekken. De fotograaf kan de foto in het publieke domein zetten.
Vraag direct bewijs dat eiser de rechten had ten tijde van de publicatie!

Woordbegrip
Charlotte Meindersma meent dat copyright hetzelfde is als auteursrecht:


Mijn inziens kun je het woord copyright niet gelijkstellen aan het woord auteursrecht. Copyright is één van de auteursrechten, niet HET auteursrecht. Ik definieer het als volgt:
  • Copyright is het recht op verveelvoudiging.
  • Auteursrecht is onder andere het exclusieve recht op verveelvoudiging.

* In mijn 'praktijk' is direct bewijs vragen of leveren voldoende om een claim af te wimpelen. Wees stellig en ga niet in discussie! Zie mijn vorige blogpost.

Het woord copyright zorgt net als het woord rechtenvrij voor verwarring.
Over de term rechtenvrij schreef ik vorig jaar.


Alles op dit blog is en blijft gratis, al kost het meer tijd en frustratie dan me lief is. Ik verdiep me alweer vijf jaar in auteursrechtschendingen. Ik ben zelf geen jurist, maar juristen gebruiken mijn bevindingen in artikelen, processtukken, scripties en proefschriften.
Moreel gezien kan ik benadeelden, die in dit commerciële juridische circus vaak nergens terecht kunnen, niet in de kou laten staan.
Een kop koffie als steun wordt gewaardeerd.