Het gaat in deze rechtszaak om een in opdracht van AssurantieMagazine gemaakte portretfoto waarbij de geportretteerde zijn medewerking heeft verleend door de fotograaf -mij is niet bekend of dat Roel Dijkstra zelf was of een van zijn werknemers- thuis te ontvangen en te poseren.
Onder art. 20 lid 1 Aw. heeft de maker toestemming nodig van de geportretteerde om het werk, anders dan voor de opdracht, te gebruiken. Die toestemming heeft Roel Dijkstra in deze kwestie niet en mijn inziens schendt hij hiermee het portretrecht van Mathijs Bouman.
Quitclaim
Met een zogenoemde quitclaim kan een maker vastleggen dat hij toestemming heeft van de geportretteerde om het werk, anders dan voor de opdracht, te gebruiken.
Advocaat Herens vindt, in een artikel over de uitspraak, dat een maker altijd dat recht behoort te hebben. De NVJ is het oneens met het Hof en adviseert geportretteerden een quitclaim te laten ondertekenen, om te voorkomen dat de fotograaf net zoals Roel Dijkstra verliest.
Mijn inziens speelt het ontbreken van een quitclaim geen rol, het geschil draait immers niet om gebruik door Roel Dijkstra. Integendeel, Roel Dijkstra beschuldigt Dutch News van het schenden van zíjn auteursrechten.
DutchNews beroept zich in de procedure op art. 19 Aw.
- De opdracht is niet gegeven door de geportretteerde maar een derde. Het maakt niet uit wie de opdracht geeft, duidelijk is dat de foto niet op initiatief van de fotograaf is gemaakt.
- De foto is niet ten behoeve van de geportretteerde gemaakt. Dat hoeft niet, vanwege is voldoende.
- Roel Dijkstra heeft toestemming van de opdrachtgever om de foto te openbaren. De opdrachtgever heeft het portretrecht niet en kan deze toestemming niet geven.
- Er is geen foto aan Mathijs Bouman gegeven. In het analoge tijdperk had je een afdruk van de foto nodig om hem te kunnen vermenigvuldigen, mogelijk refereert Roel Dijkstra daaraan. Of wellicht wil hij verwarring scheppen met de woorden van lid 4: "eene opdracht ... te hunnen behoeve aan den maker gegeven."
- Naamsvermelding ontbrak terwijl de naam in colofon stond bij de oorspronkelijke publicatie. Naamsvermelding is bij lid 3 verplicht als deze op of bij het portret stond, een watermerk ontbrak echter bij de oorspronkelijke publicatie. Bij lid 1, waar de openbaarmaking bij Dutch News mijn inziens eveneens aan voldoet, is naamsvermelding niet verplicht.
Het betreft hier hergebruik van een in opdracht gemaakte én dus betaalde foto in klein formaat. Bij onrechtmatig gebruik is de werkelijke schade voor het mislopen van inkomsten voor de fotograaf hooguit een paar euro. Ik vind het schandalig dat de rechtspraak met dit soort geneuzel belast wordt, het kost de maatschappij een vermogen.
