Willekeur in uitspraken fotoclaims

"Waarschijnlijk vindt de kantonrechter diep van binnen de claim ook onzin, maar hij is nu eenmaal met handen en voeten gebonden aan de wet. Met andere woorden: je moet hem argumenten geven om in jouw voordeel te kunnen oordelen. Alleen dan maak je een kans. Ik ben op zoek gegaan naar juridische argumenten en heb er denk ik wel enkele gevonden. Maar het blijft een tombola!"

Dat schreef ervaringsdeskundige Luuk Koelman toen hij mij hielp met die neuzelzaak over de legbatterij-foto. Uit drie verse gepubliceerde uitspraken blijkt inderdaad maar weer dat er geen peil op te trekken is welke argumenten een rechter laat meewegen. 


Foto markthal Rotterdam ECLI:NL:RBAMS:2021:6721

Over de schade:

"[gedaagde] heeft de hoogte van de schade bestreden en daarbij verwezen naar de door haar gebruikte foto’s en licenties die zij heeft betaald voor haar website, maar deze tarieven kunnen niet als uitgangpunt dienen voor de door [eiser] geleden schade, nu niet duidelijk is waarop die tarieven zijn gebaseerd. Anderzijds is het onwaarschijnlijk dat indien [gedaagde] [eiser] langs de reguliere weg had benaderd zij het door [eiser] gehanteerde tarief had betaald, zodat het door [eiser] in dit geding gehanteerde tarief niet als uitgangspunt kan gelden. De stelplicht en de bewijslast ten aanzien van de omvang van de schade ligt bij [eiser] . De enkele verwijzing naar zijn tarieven is gelet op de betwisting van de zijde van [gedaagde] onvoldoende. [eiser] heeft nagelaten afdoende overtuigende stukken in het geding te brengen waaruit valt op te maken dat hij deze foto voor de door hem gehanteerde tarieven ten behoeve van een website die vergelijkbaar is aan die van [gedaagde] , heeft geleverd. De wel door [eiser] overgelegde stukken bieden die duidelijkheid niet. Enerzijds omdat het deels om een offerte gaat en anderzijds omdat voor zover sprake is van facturen, daaruit niet blijkt wat de aard van de opdracht en opdrachtgever is en de omvang van de verspreiding. Bovendien blijkt daaruit niet dat het deze foto betreft. De verwijzing naar eerdere uitspraken, dan wel de tarievenlijst Stichting Beeld Anoniem geeft evenmin voldoende duidelijkheid omtrent de in dit geval door [eiser] geleden schade. Deze tarievenlijst is anders dan [eiser] kennelijk meent niet bedoeld om als onderbouwing van de schade in het individuele geval dienst te doen. De uitspraken bieden onvoldoende duidelijkheid nu er alleen uitspraken zijn overgelegd die het standpunt van [eiser] onderbouwen, maar er ook voldoende uitspraken, ook van Hoven, zijn die een andere lijn volgen. Dat leidt ertoe dat de schade, bij gebreke aan andere aanknopingspunten, zal worden geschat op € 50,00."

Van alle jurisprudentie die ik de afgelopen drie jaar heb doorgespit is dit de eerste die uitgaat van daadwerkelijke schade voor het mislopen van een licentievergoeding. Eindelijk jurisprudentie waar inbreukmakers naar kunnen verwijzen.

Uitspraak: €50 schade en ieder draagt zijn eigen kosten.



Acht foto's zijn in opdracht van een architectenbureau gemaakt en het ingenieursbureau dat de constructieberekeningen heeft gemaakt van het huis had de foto's met toestemming van het architectenbureau overgenomen.

Over de schade:

"Weliswaar heeft [gedaagde] de hoogte van het door [eiser] gestelde tarief voor één foto betwist door het overleggen van lagere tarieven van andere fotografen, maar daar tegenover heeft [eiser] verwezen naar andere facturen van hem waaruit door hem gehanteerde tarieven van € 240,00 per jaar en hoger blijken. Daarnaast heeft [eiser] gewezen op de tarieven van de Stichting Foto Anoniem 2019 waarbij voor het gebruik van een foto op internet een tarief van € 360,00 per jaar wordt genoemd en tarieven van andere architectuur fotografen. Daarmee heeft [eiser] voldoende aannemelijk gemaakt dat het gestelde tarief niet ongebruikelijk is voor foto’s als de onderhavige. Van dit bedrag zal dan ook worden uitgegaan.

10. [eiser] heeft voorts over de licentievergoeding een opslag van 25% gevorderd wegens het niet vermelden van zijn naam bij de foto. [gedaagde] heeft enkel de hoogte van dit deel van de vordering betwist. Zij heeft aangevoerd dat de DuPHo voorwaarden, waarnaar [eiser] verwijst, geen onderdeel zijn van de rechtsverhouding tussen partijen. Hoewel dit laatste juist is, kunnen deze voorwaarden wel dienen als uitgangspunt voor het begroten van de geleden schade ten aanzien van het niet vermelden van de naam."


Niemand betaalt vrijwillig €240/jaar voor hergebruik van in opdracht gemaakte en reeds betaalde foto's. Merkwaardig dat het bedrag dat de fotograaf ontving van het architectenbureau niet wordt vermeld.
Nog merkwaardiger is dat de rechter het argument dat er toestemming is van een mederechthebbende (de ontwerper van het huis) niet laat meewegen.

Uitspraak: € 2.400 schade + €1.675 proceskosten + eigen kosten €3.500.



Over de schade:

"4.7 Daarom moet beoordeeld worden wat [eiser] in redelijkheid had kunnen vragen indien [gedaagde] vooraf toestemming had gevraagd voor het gebruik van de foto. [eiser] heeft zowel zijn eigen tarieven als de tarieven van [naam stichting] overgelegd. Hij is bij de begroting van de schade uitgegaan van de (lagere) tarieven van [naam stichting]. De kantonrechter zal de tarieven van [naam stichting] eveneens tot uitgangspunt nemen, omdat deze tarieven gangbaar worden geacht. [gedaagde] heeft weliswaar aangevoerd dat deze tarieven niet marktconform zijn, maar heeft dat niet onderbouwd. Het enkele feit dat hij zelf minder voor een foto vraagt, is geen reden om te oordelen dat ook [eiser] in redelijkheid van een lager tarief had moeten uitgaan.

4.8 De foto is twee keer op de website openbaar gemaakt. De foto staat immers op de homepage en in het portfolio. [eiser] heeft onweersproken gesteld dat het een foto van groter dan 400 bij 600 pixels betreft, zodat voor de homepage een tarief van € 256,- geldt. Het tarief voor de foto in het portfolio bedraagt € 192,- (75% van € 256,-), omdat deze foto één laag dieper staat.

4.9
[eiser] had voorts recht op vermelding van zijn naam bij de openbaarmaking van de foto. Dat heeft [gedaagde] niet gedaan. [eiser] heeft daardoor geen naamsbekendheid voor zijn foto verkregen. De schade zal daarom worden verhoogd met 30 procent. Een hogere vergoeding acht de kantonrechter niet redelijk.

4.10
Dat betekent dat een bedrag van € 582,40 aan schadevergoeding zal worden toegewezen. De daarover gevorderde wettelijke rente zal ook worden toegewezen, omdat [gedaagde] met betaling van het schadebedrag in verzuim is."

Uitspraak: € 669,76 schade + €580,47 proceskosten.


Deze drie verse uitspraken hebben mr. K.M. van Boven als gemachtigde voor eiser.

In een brief die zij vorig jaar met fotograaf Roel Dijkstra schreef aan de rechtelijke macht sprak zij haar zorgen uit dat proceskosten bij fotozaken steeds vaker geliquideerd lijken te worden waardoor een fotograaf geld moet toeleggen om zijn rechten te handhaven.

In praktijk hoeft een fotograaf echter zelden te procederen. Meestal wordt er geschikt voor buitenproportionele bedragen omdat door de willekeur aan uitspraken niemand het op een rechtszaak aan durft te laten komen. Er is geen rechtszekerheid. 

In de rechtszaal ben je aan de goden overgeleverd. Als je jezelf verweert worden je argumenten genegeerd. Als je je laat verdedigen door een advocaat komen die kosten bovenop het bedrag dat je moet betalen. En er is geen peil op te trekken wat de rechter doet. Zoals Luuk Koelman het al zei: "Maar het blijft een tombola."

Ik ga ook maar eens een brief schrijven aan de rechterlijke macht. Dat er rechters zijn die auteursrechttrollen een vrijbrief geven. Bijna €3.000 voor een foto die de fotograaf zelf gratis beschikbaar stelt via Wikipedia.


* Hier stond een verkeerde verwijzing, is 17 februari 2022 hersteld.


Help je mee een eind te maken aan auteursrecht-trollen? Teken en verspreid de petitie!

Alles op dit blog is en blijft gratis ondanks dat het me inmiddels meer kost dan me lief is. Met name de artikelen over fotoclaims hakken erin, maar ja, iemand moet dat bijhouden hè... Een kleine financiële bijdrage wordt gewaardeerd.
Een onredelijke sommatiebrief gekregen en juridische hulp nodig? Klik hier.