Delen: het gezamenlijk gebruiken van goederen en diensten zonder dat daar een financiële vergoeding tegenover staat.
*of*
Delen: iets aan een ander geven zonder daar wat voor terug te verlangen.
Laten we eens kijken naar de 2 bekendste bedrijven die onder de zogenoemde deeleconomie geschaard worden;
Airbnb; het "delen" van je huis door er mensen een overnachting aan te bieden tegen een financiële vergoeding. Airbnb brengt vraag en aanbod bij elkaar. Airbnb rekent huurder servicekosten en schrijft huur incl. deze kosten gelijk af op het moment dat je reserveert. Verhuurder betaalt administratiekosten en krijgt zijn deel uitbetaald op het moment dat de overnachting plaats vindt. Airbnb is niet bereikbaar via de telefoon, mail, chat of een fysiek adres. Iedereen kan zich aanmelden als verhuurder; de student die in het weekend naar huis gaat en zijn kamer aanbiedt staat naast het hotel dat btw en toeristenbelasting afdraagt en moet voldoen aan regelgeving als een bestemmingsplan en brandveiligheid. Airbnb weigert gegevens door te geven aan gemeente of belastingdienst. Het adres van een aangeboden locatie is niet via de site van Airbnb te achterhalen. Ook niet als je, na boeking, een routebeschrijving ontvangt.
Uber; het "delen" van je auto èn je tijd door taxi-ritjes te rijden. Uber brengt vraag en aanbod bij elkaar. Uber bepaalt de prijs (meestal de helft van de normale taxi-prijs), regelt de betaling en houdt op iedere rit 26% in als fee. Iedereen met een auto kan zich aanmelden; Uber trekt zich niets van regelgeving en vergunningen aan. Een reguliere, zelfstandige, taxi-chauffeur moet o.a. een vergunning hebben en draagt btw af, een Uberchauffeur niet. Door de lage prijs en de hoge fee is het desondanks bijna niet mogelijk om als Uberchauffeur een minimumloon te verdienen. Uber draait met verlies, maar aan het bedrijf wordt toch een waarde van 40 miljard toegeschreven. Dat is 100x de omzet.
Het heeft allemaal weinig met delen te maken. De aanbieder van het goed of dienst ontvangt immers een financiële vergoeding en het platform waar vraag en aanbod bij elkaar gebracht wordt is kapitaalgedreven. Er wordt geld geïnvesteerd met als doel winst maken en niet om waarde toe te voegen aan de markt.
Er is de afgelopen periode inderdaad een nieuwe economie ontstaan. Dankzij internet is het mogelijk geworden om vraag en aanbod virtueel bij elkaar brengen. Een virtuele markt middels een online platform. Waar aanbieders hun eigen content (foto's en teksten) uploaden die het platform in een database onderbrengt en waar klanten in deze database kunnen zoeken middels trefwoorden, plaats, beschikbaarheid, prijzen enz. Waar klanten reviews kunnen achterlaten.
Het platform neemt de rol van de tussenhandel -inkopen en doorverkopen van een goed of dienst- over.
Deeleconomie is een verkeerde term hiervoor. Meer passend voor deze platform-gedreven-handel zou kunnen zijn cyberconomy, iconomy of iets dergelijks.
Voordelen van deze nieuwe economie:
De particulier met een door de baas betaalde lease-auto kan zijn diensten aanbieden naast de oldskool opgeleide taxi-chauffeur mèt vergunning.
Een hotelkamer in Amsterdam die aan alle regelgeving voldoet en btw en toeristenbelasting betaalt staat naast een illegaal verhuurd onderkomen op een woonboot (mèt wonen als bestemming!).
Jammer genoeg lijkt het erop dat momenteel kapitaalgedreven bedrijven deze markt overheersen. Zij pompen geld in naamsbekendheid en ontwikkeling met als enig doel in de toekomst zoveel mogelijk winst maken.
Wat resulteert in platforms die de eindgebruikersprijs bepalen, die hoge kosten in rekening brengen, die voor bank spelen door geld (maanden) vooraf te innen en pas later uit te betalen, die belasting en regelgeving omzeilen, die persoonsgegevens tot aan een kopie identiteitsbewijs in handen hebben en door kunnen verkopen, die weigeren om gegevens door te geven aan de overheid en belastingdienst. En het allerergste; waar niet meer degene met het beste product, de beste prijs/kwaliteitverhouding, het dichtste in de buurt, de goedkoopste, de duurzaamste, de mooiste presentatie (foto's en tekst) het best in beeld komt, maar degene die het meeste betaalt aan het platform.
Zelfs het ooit integer opgezette Iens is inmiddels kapitaalgedreven:
Het lijkt mij een taak van de overheid om dit aan te pakken:
Update 18 augustus. Francisco van Jole over de deeleconomie:
*of*
Delen: iets aan een ander geven zonder daar wat voor terug te verlangen.
Het heeft allemaal weinig met delen te maken. De aanbieder van het goed of dienst ontvangt immers een financiële vergoeding en het platform waar vraag en aanbod bij elkaar gebracht wordt is kapitaalgedreven. Er wordt geld geïnvesteerd met als doel winst maken en niet om waarde toe te voegen aan de markt.
Er is de afgelopen periode inderdaad een nieuwe economie ontstaan. Dankzij internet is het mogelijk geworden om vraag en aanbod virtueel bij elkaar brengen. Een virtuele markt middels een online platform. Waar aanbieders hun eigen content (foto's en teksten) uploaden die het platform in een database onderbrengt en waar klanten in deze database kunnen zoeken middels trefwoorden, plaats, beschikbaarheid, prijzen enz. Waar klanten reviews kunnen achterlaten.
Het platform neemt de rol van de tussenhandel -inkopen en doorverkopen van een goed of dienst- over.
Deeleconomie is een verkeerde term hiervoor. Meer passend voor deze platform-gedreven-handel zou kunnen zijn cyberconomy, iconomy of iets dergelijks.
Voordelen van deze nieuwe economie:
- Vraag en aanbod is beter op elkaar afgestemd. Iedereen kan zijn goed of dienst op een platform zetten en de databases zijn goed doorzoekbaar.
- Hergebruik neemt toe doordat 2e hands spullen makkelijker te vinden zijn. Op Marktplaats vind je sneller wat je nodig hebt dan dat je fysieke kringloopwinkels afstruint.
- Betere benutting van capaciteit omdat elke overcapaciteit op een platform aangeboden kan worden en daardoor vindbaar is. Bijvoorbeeld de vaste parkeergarageplek die in het weekend niet gebruikt wordt.
- Gezamenlijk gebruik van spullen. Laat zien welke spullen je af en toe gebruikt en leen de ladder bij/aan de buurman.
- Meer rechtstreeks en persoonlijk contact. Je koopt of huurt rechtstreeks van de aanbieder.
- Marketing krijgt een kleinere rol. Reviews, vertrouwen, tijdstip, plaats, prijs, product, presentatie, sociale mediaprofielen worden belangrijker dan marketing.
- De content is origineler doordat aanbieders eigen foto's en teksten uploaden.
De particulier met een door de baas betaalde lease-auto kan zijn diensten aanbieden naast de oldskool opgeleide taxi-chauffeur mèt vergunning.
Een hotelkamer in Amsterdam die aan alle regelgeving voldoet en btw en toeristenbelasting betaalt staat naast een illegaal verhuurd onderkomen op een woonboot (mèt wonen als bestemming!).
Jammer genoeg lijkt het erop dat momenteel kapitaalgedreven bedrijven deze markt overheersen. Zij pompen geld in naamsbekendheid en ontwikkeling met als enig doel in de toekomst zoveel mogelijk winst maken.
Wat resulteert in platforms die de eindgebruikersprijs bepalen, die hoge kosten in rekening brengen, die voor bank spelen door geld (maanden) vooraf te innen en pas later uit te betalen, die belasting en regelgeving omzeilen, die persoonsgegevens tot aan een kopie identiteitsbewijs in handen hebben en door kunnen verkopen, die weigeren om gegevens door te geven aan de overheid en belastingdienst. En het allerergste; waar niet meer degene met het beste product, de beste prijs/kwaliteitverhouding, het dichtste in de buurt, de goedkoopste, de duurzaamste, de mooiste presentatie (foto's en tekst) het best in beeld komt, maar degene die het meeste betaalt aan het platform.
Zelfs het ooit integer opgezette Iens is inmiddels kapitaalgedreven:
Als beste beoordeeld door de klant, toch onderaan. Hoe (on)afhankelijk is Iens? https://t.co/PI0dyv5ga2 pic.twitter.com/xXUXYXqfc0— de Volkskrant (@volkskrant) 5 augustus 2016
Het lijkt mij een taak van de overheid om dit aan te pakken:
- Verplicht platforms bepaalde gegevens van de aanbieders, waarmee wetten en regels overtreden worden af te staan aan de overheid. Zoals het adres en aantal dagen dat een woonboot wordt verhuurd.
- Verplicht platforms, net zoals andere bedrijven, om hun eigen contactgegevens weer te geven (btw-nummer, adres, inschrijving Kvk).
- Stel bij bepaalde diensten en producten een inschrijving Kvk verplicht voor de aanbieder. Een inschrijving Kvk is gekoppeld aan de belastingdienst. De particulier wordt dan weliswaar officieel ondernemer, maar kan nog steeds zonder btw leveren zolang hij beneden een bepaald bedrag blijft dankzij de kleine ondernemersregeling. En ook neveninkomsten zijn onbelast tot een bepaald bedrag.
- Leg boetes op bij overtreding van de wet.
- Ontwikkel als overheid zelf platforms. Als overheid heb je een groot voordeel; ALLE bedrijven zitten in je database en je kunt ALLE bedrijven verplicht laten meebetalen aan een platform. Ik heb als webwinkelier, ingeschreven bij KvK, meer dan 10 jaar verplicht een heffing HBD (hoofdbedrijfschap detailhandel) moeten betalen. Een heffing die gebruikt werd voor activiteiten, trainingen, nieuwsbrieven voor stenen winkels. Een heffing waar webwinkels niets voor teruggezien hebben. Wat was het leuk geweest als elke webwinkelier in een goed doorzoekbare database terechtgekomen was, waar hij zelf tekst, een paar fotootjes en een link naar de winkel had neer mogen zetten. De consument kan aldaar checken of het bedrijf ingeschreven staat, en evt. een review achter laten.
- Sta achter je wet en regelgeving (vergunningstelsel, btw-afdracht, bestemmingsplan, minimumloon) in plaats van Uber innovatief en de toekomst te noemen als Eurocommissaris zijnde.
 |
| Foto via traktatieblog, alwaar ideeën gedeeld worden. |
Update 18 augustus. Francisco van Jole over de deeleconomie:
