Skip de categorische indeling in een webwinkel

Woorden die je gebruikt om je navigatiemenu in je webwinkel te maken moet je, mijn inziens*, niet in een lineaire structuur zetten. Daarmee beperk je de mogelijkheden èn maak je het alleen maar ingewikkeld. Je moet deze woorden koppelen aan het product (= labelen) in plaats van de producten in te delen met deze woorden (= categoriseren).

Plaatjes van een productendatabase uit een oud blogje:

Labelen; je plakt de afdelingen aan het product.
 De 2-dimensionale tabel wordt hiermee 3-dimensionaal omdat "afdeling" een variabele is geworden.

Categoriseren: je plaats de producten op één afdeling. De 2-dimensionale tabel blijft 2 dimensionaal.
Als je een product op meerdere afdelingen wilt laten zien moet je het product dupliceren.
3 producten zijn op 2 plaatsen te vinden, daarom heeft deze tabel 3 extra regels.

Met beide databases kun je exact dezelfde verzamelingen laten zien met het navigatie-menu. Met labels gaat dat middels een zogenoemde search (= zoekopdracht) op het veld "afdeling". Met een categorische indeling heb je de verzameling al gemaakt en laat je alle producten zien die geplaatst zijn op een bepaalde "afdeling".

De voordelen van labelen mogen duidelijk zijn:
  • De database is kleiner omdat je producten niet dubbel hoeft te plaatsen om ze op alle afdelingen te laten zien waar de klant ze verwacht.
  • Je voorkomt duplicate content. Met dubbel plaatsen krijg je 2 urls voor hetzelfde product. Je moet verwijzingen (canonicals) aanmaken om de nadelen hiervan op te heffen.
  • Dubbel plaatsen betekent dat je de voorraad moet verdelen. Dat hoeft bij labelen niet.
  • Dubbel plaatsen betekent dat de bezoeker 2 resultaten te zien krijgt voor hetzelfde product als hij de winkel doorzoekt.

Veel webwinkels gebruiken al labels. Ze zetten de labels in als filter. Ik vind het raar dat ze daarnaast blijven categoriseren. Dan hebben ze merk als categorie en merk als filter waardoor de merken dubbel in de navigatie staan. Dat zorgt voor verwarring bij de bezoeker en veroorzaakt nog meer duplicate content.

Nou is categoriseren nog wel te doen als je niet zoveel producten hebt in je webwinkel. De echte problemen ontstaan pas als de bezoeker 3 stappen moet doen om een overzichtelijke verzameling te bereiken. Van hoofdcategorie naar middencategorie naar subcategorie. Deze 3 stappen zijn lineair. De subcategorie is een deelverzameling van de middencategorie die op zijn beurt weer een deelverzameling is van de hoofdcategorie.

Voorbeeld van een warenhuis met als:
- Hoofdcategorie KLEDING, VERZORGINGSARTIKELEN enz.
- Middencategorie DAMES, HEREN, KINDEREN, DIEREN.
- Subcategorie BROEKEN, SHAMPOO enz.
De subcategorie BROEKEN die onder DAMES valt is een andere dan die onder HEREN valt.
Je kunt, net zoals in een fysiek warenhuis of een papieren catalogus, alleen lineair navigeren van hoofdcategorie naar middencategorie naar subcategorie.

Als je deze woorden als labels aan de producten vastplakt kun je werken met doorsnedes van verzamelingen. Het label BROEKEN laat de damesbroeken zien als je het combineert met het label DAMES en de kinderbroeken als je het combineert met KINDEREN. De volgorde van navigeren maakt niet uit. Je kunt van DAMES naar KLEDING of van BROEKEN naar DAMES.

Het verschil in doorsnedes van verzamelingen (= labelen) en deelverzamelingen (= categoriseren) leg ik in dit vrij recente blogje uit. Met labels maak je een search op 1, 2 of 3 labels om een bepaalde verzameling te laten zien. Met categoriseren zet je het artikel ín een verzameling. Als je bij categoriseren een artikel in meerdere verzamelingen wilt laten zien, moet je het artikel dupliceren en daar plaatsen.

Het verschil in complexiteit is groot. Hiernaast zie je 3 navigatiewoorden als labels. Elke kleur geeft een unieke verzameling weer. Je werkt hier met doorsnedes van verzamelingen.

Hieronder zie je dezelfde 3 navigatiewoorden maar dan lineair met elkaar verbonden. Je werkt dan met deelverzamelingen. Ook hier geeft elke kleur een unieke verzameling weer. Om de bezoeker dezelfde vrijheid van navigeren te geven als bij labels moet je maar liefst 15 verzamelingen aanmaken.......


15 verzamelingen aanmaken voor 3 navigatiewoorden doet natuurlijk niemand. Daarom wordt bij categoriseren meestal gekozen voor één vaste volgorde. Van KLEDING naar DAMES naar BROEKEN èn niet omgekeerd. En dat is het andere grote nadeel van categoriseren, je moet de volgorde van navigeren vastleggen. Je moet een keuze maken voor de bezoeker waar hij moet starten. Je maakt een broodkruimel voor de bezoeker.

Samengevat levert labelen vergeleken met categoriseren 2 grote voordelen op:
  1. Je hoeft het artikel niet te dupliceren om het op meerdere afdelingen te laten zien. Daardoor wordt je database niet onnodig vergroot, hoef je je voorraad niet te verdelen, zien bezoekers geen dubbele resultaten als ze zoeken en hoef je niet te rommelen met urls vanwege duplicate content.
  2. Je bezoeker mag zelf kiezen hoe hij door je winkel navigeert in plaats van dat hij de door jou aangemaakte paden moet volgen.
Van beide voordelen zal ik een voorbeeld uit de praktijk geven. De praktijk is in dit geval het forum van de webwinkelcommunity.
Over Bol werd op Bright geklaagd over het teveel aan resultaten als je een product zoekt. Een winkelier die producten via Bol verkoopt legde uit hoe dat kwam:

Een andere forumdeelnemer, een electronica-winkel, worstelt met de navigatie van schakelmateriaal. Moet ze de bezoeker op soort of op merk door het aanbod leiden?

Terug naar waar ik mee begon. Het navigatiemenu. Als je categoriseert en je hebt veel artikelen (meer dan 10.000) dan ontkom je niet aan een megamenu om alle lineaire paden die je hebt gemaakt naar verzamelingen te laten zien. Het woord BROEKEN zal bij een warenhuis 3x in zo'n megamenu staan, als subcategorie onder DAMES, HEREN en KINDEREN.
Terwijl als je de artikelen gelabeld had met deze woorden je de bezoeker eenvoudiger en sneller naar dezelfde verzamelingen kunt leiden. Zonder megamenu, met veel minder woorden waar de bezoeker uit moet kiezen en via de ingang die de bezoeker zelf verkiest. Je laat de bezoeker eerst kiezen uit de 8 tot 20 meest voorkomende labels. Vervolgens toon je alleen die labels die het label uit de eerste keuze dragen. Eventueel kun je nog verder verfijnen door daarna de labels te tonen die het label uit de eerste en tweede stap dragen. In wezen filter je dan. Stap 1 is een search op 1 label. Stap 2 is een search op 2 labels. Stap 3 is een search op 3 labels.

Tot op heden draaien alle webwinkelsystemen die ik ken nog steeds met een categorische indeling. Als iedereen het zo doet, dan zal het wel zo horen is de gedachte. Niemand die het los durft te laten. Ik snap wel dat webwinkels ooit zo begonnen zijn. Een papieren catalogus heeft een vaste paginavolgorde. De artikelen zijn gegroepeerd per hoofdstuk. Een artikel dat je in meerdere hoofdstukken wilt laten zien moet je er dubbel inzetten. Met deze bestaande, lineaire structuur zijn de eerste webwinkels van start gegaan. Pas later kwamen de labels waarmee je met een search "een hoofdstuk" kon maken. Ik vraag me tot op de dag van vandaag af waarom men daarnaast is blijven categoriseren. Waarom maakt men het zo ingewikkeld terwijl het zoveel simpeler kan?

Ik heb in 2008 en 2012** overwogen om over te stappen naar SEOshop omdat dat toendertijd een van de weinige winkelhosters was waar je kon labelen naast categoriseren. Mijn bedoeling was om het categoriseren niet te gebruiken en alleen de labels voor de navigatie te gebruiken. De gebruiksaanwijzing voor labels die SEOshop destijds zelf gaf was; daar zet je alle mogelijke trefwoorden neer waarop je wilt dat je product wordt gevonden. Het resultaat was dat webwinkeliers zoveel mogelijk labels gingen aanmaken; enkelvoud naast meervoud, verschillende woorden voor het zelfde, woorden met spelfouten enz. En het werkte destijds waanzinnig goed op de vindbaarheid via Google. En het is denk ik een van de oorzaken waarom labels zo'n slechte naam kregen. Ze werden gebruikt als zoekwoordenfoefje en niet om te navigeren.

Wordpress, de heilige graal voor velen, is vermoed ik een andere reden waarom men niet overstapt op labels om te navigeren.
Wordpress heeft weliswaar een labeloptie, maar vrijwel iedereen gebruikt de categorieën om een website in te richten. De enkeling die zowel de categorieën als de labels actief gebruikt doet dat vaak fout. Die gebruikt dezelfde woorden voor een categorie en een label. Of die gebruikt de labels om de categorieën te verfijnen. Terwijl labels en categorieën niet met elkaar in verbinding staan, je blijft ongeacht in welke categorie je staat steeds alle labels zien. Verfijnen kun je bij Wordpress beter met een subcategorie te doen. Dan zie je alleen de subcategorie die bij de desbetreffende hoofdcategorie hoort.
Je kunt bij Wordpress geen labels combineren. Er is namelijk geen search mogelijk op meerdere labels tegelijkertijd. Als je een grote database hebt waar verfijning nodig is zul je de categorieën met subcategorieën moeten gebruiken.

Woocommerce, is webwinkelsoftware die draait op Wordpress. Je kunt daar naast categoriseren en labelen ook nog filteren. En bij alle 3 die opties kun je dezelfde woorden gebruiken als je dat wilt. Merk als categorie, label en filter. Hoe ingewikkeld wil je het hebben?

Last but not least.
Er is nog een groot voordeel als je labelt in plaats van categoriseert. Je kunt met een search verzamelingen van elkaar aftrekken. "Laat alle SPORTEN zien behalve VOETBAL".
Dat kan bij categoriseren natuurlijk ook wel, maar het is een verzameling die je moet aanleggen, en waar je de artikelen in moet plaatsen.


* Ik pleit al meer dan 10 jaar voor het afschaffen van de categorische indeling. Gelukkig heeft mijn webwinkel een klein assortiment en is 1 stap voldoende om een overzichtelijke verzameling te bereiken, een verfijning is niet nodig. Ik kan uit de voeten met Luondo, waar ik de categorieën als labels aan een artikel kan koppelen. De lineaire subcategorie om te verfijnen gebruik ik niet.

** De reden dat ik in 2008 niet ben overgestapt is omdat mijn winkelhost van destijds meldde dat labels er aan kwamen. (Ik geloof dat ze ze nog steeds niet hebben).
De reden dat ik in 2012 niet ben overgestapt naar SEOshop is een vervelend telefoongesprek waaruit het leek dat ze niet zaten te wachten op een klant die meedacht hoe het beter kan. Dat hebben ze later goed proberen te maken maar toen was ik al overgestapt naar Luondo.